Beschrijving

Prana Vaha Srotas: aandoeningen van dit systeem en hoe die te behandelen

Waar wordt in deze lezing op ingegaan?

• Prana Vaha Srotas als gespecialiseerd fysiologisch systeem
• De relatie van de Prana Vaha Srotas met de luchtwegen en het ademhalingssysteem
• Mentaal-emotionele aspecten van de Prana Vaha Srotas
• Prana Vaha Srotas Dusthi als ‘aandoenings-patroon’ in klassieke Ayurveda
• De oorzaken van Prana Vaha Srotas Dusthi (disbalans, aandoeningen)
• De algemene aanpak van Prana Vaha Srotas Dusthi
• Een aantal effectieve remedies om deze Srotas (en aandoeningen daarvan) te behandelen

De opzet van de serie lezingen over Srotamsi

Deze serie lezingen over de Srotamsi (meervoud van Srotas) heeft een geheel eigen opzet. Tot nu toe was de indicatie in de vorm van een specifieke aandoening het uitgangspunt. Nu wordt de lesstof benaderd vanuit een Srotas, een systeem met een specifieke functie. In dit geval de Prana Vaha Srotas – vaak vertaald als ‘ademhalings-systeem’, maar in feite – volgens Ayurveda – meer dan dat.

In de eerste lezing van deze serie door Vd. Naveen Gupta, worden – naast een algemeen overzicht – een aantal direct gerelateerde aandoeningen besproken die te maken hebben met deze Prana Vaha Srotas (de kanalen die Prana, de adem en de levenskracht dragen). Hieronder volgt een overzicht van de aandoeningen die in het kader van de Prana Vaha Srotas op deze lezingsdag aan de orde zullen komen:

• Gezondheid en aandoeningen van het hart
• Gezondheid van de longen en aandoeningen
• Kasa (hoesten, verkoudheid en allergieën als gevolg van seizoensgebonden schommelingen)
• Shwasa (bronchiale astma)
• Oor-, neus- en keelaandoeningen

Wat is de Prana Vaha Srotas volgens Ayurveda?

Hoewel de luchtwegen en het ademhalingssysteem onder de Prana Vaha Srotas vallen, omvat de Prana Vaha Srotas een uitgebreider complex van lichaam en geest dan alleen de luchtwegen. Onder de Prana Vaha Srotas vallen bijvoorbeeld ook het hart, de dikke darm, de hersenen, de cellulaire ademhaling, en emotionele/mentale in- en output. In deze lezing zullen voornamelijk de luchtwegen aan de orde komen, alhoewel hier en daar ook de link naar de andere gebieden gelegd zal worden – zie het lijstje hierboven. Ayurveda is een dynamisch en interactief systeem en ook behandeling en remedies berusten op die dynamiek en impliciete connecties.

Behandeling van aandoeningen gerelateerd aan de Prana Vaha Srotas

In de lezing van Vd. Naveen Gupta zullen de volgende aspecten aan bod komen:

• aanpassen van voeding en leefstijl
• behandelen van Prana Vaha Srotas Dushti met medicinale kruiden en olie
• voorbeelden hiervan aan de hand van specifieke Prana Vaha Srotas aandoeningen
• bespreking van een aantal daarbij behorende focus-remedies
• lokale behandelingen met uitwendige technieken
• yoga chikitsa (behandeling) voor deze Srotas

Wat je zult meenemen uit deze lezing:

• Een duidelijke en compacte lijst van enkelvoudige kruiden die nuttig zijn bij het behandelen van een aantal relevante Prana Vaha Srotas aandoeningen (zie overzichtje hierboven); de dosering ervan, de tijd van inname, etc.
• Idem voor een duidelijke en compacte lijst van complex-remedies die nuttig zijn bij het behandelen van een aantal relevante Prana Vaha Srotas aandoeningen
• Een duidelijke lijst van “Do en Don’t” wat betreft dieet en levensstijl bij de behandeling van een aantal relevante Prana Vaha Srotas aandoeningen (zie overzichtje hierboven);
• Uitleg en instructies bij yoga chikitsa behandelingen: asanas, maar met name ook pranayama
• Korte uitleg over de rol van Panchakarma behandelingen voor een aantal relevante Prana Vaha Srotas aandoeningen

Nog wat meer ayurvedische achtergrond:

Volgens Ayurveda wordt de Prana Vaha Srotas bestuurd door het Prana centrum in de hersenen. De toegang tot dit centrum (ook wel geassocieerd met de hypothalamus) loopt via de neus en de neusholten. Vandaar dat neusademhaling ook in yoga – pranayama – een belangrijke rol speelt.

Prana wordt via de longen in het bloed gebracht, het gaat dan voornamelijk om zuurstof. Maar Prana vindt ook via voedsel en de dikke darm haar weg het lichaam in. Prana wordt binnenin het lichaam uiteindelijk tot in iedere cel vervoerd. Ook van cellen zeggen we dat zij ademen.

Volgens Ayurveda behoort ook het hart tot de Prana Vaha Srotas; het hart is verantwoordelijk voor de circulatie van Prana. In Ayurveda wordt het hart genoemd als wortel of zetel van de Prana Vaha Srotas.

Volgens Ayurveda zijn de ademhaling en de geest ofwel gedachtewereld nauw met elkaar verbonden. Psychosomatische stress als oorzaak voor aandoeningen aan de luchtwegen wordt derhalve als een belangrijke factor onderkend. Tevens is de borstholte de zetel van Kapha en het element water; daarmee is het een belangrijk gebied voor emoties als verdriet, rouw, gehechtheid, etc. Dergelijke niet geuite of verwerkte emoties kunnen zich in het luchtwegensysteem vastzetten en daar tot pathologie leiden.

Pathologische onderwerpen die in dit kader aan de orde zullen komen in de lezing, zijn:

• Yoga Chikitsa en pranayama als remedie: de ademhaling omvat een rechter en een linker kanaal (via de neusgaten) en die staan respectievelijk voor de zon en de maan, en voor pitta en kapha.
• Kapha Sthana: de longen zelf zijn een Kapha gebied en een belangrijk element wat hierbij een rol speelt is water. Behandeling van aandoeningen aan de luchtwegen richt zich dan ook vaak op dit element water – dat zich vaak in de vorm van slijm manifesteert.
• Vata Dosha verstoringen: tevens speelt via de connectie met Prana de Vata Dosha een belangrijke rol.
• Pitta Dosha betrokkenheid: wanneer het gaat om ontstekingen en infecties is (ook) de Pitta Dosha betrokken.
• Agni en Ama: volgens Ayurveda speelt in heel veel gevallen een slechte spijsvertering een belangrijke rol bij het ontstaan en ontwikkelen van aandoeningen aan de luchtwegen.
• Remedies: niet voor niets is het juist een remedie als Pippali – piper longum – die zich de meest effectieve remedie zowel voor de spijsvertering als voor de luchtwegen toont; meerdere voorbeelden zullen in deze lezing toegelicht worden.

Vd. Naveen Gupta, Ayurvedisch arts, geboren, getogen en gekwalificeerd in India, nu praktiserend als holistisch therapeut en docent in Europa, zal een diepgaand overzicht geven van Ayurveda: Voeding, levensstijl, kruiden en therapieën ter bestrijding van problemen van de Prana Vaha Srotas.

Deze lezing is in het Engels!
This lecture will be in ENGLISH.

Accreditatie bij de KTNO onder nr. K10539 (2 ECTS)

Docent: Vd. Naveen Gupta
Prijs: €25,-
Datum: Zaterdag 11 februari 2023
Tijden: 10:00 uur – 17:00 uur (indicatie)
Locatie: Holisan, Lelystad